Website activiteit
Familieopstellingen volgens de regels van het RIVM.
Voor foto's klik op link.
https://www.vormbalans.nl/activiteit/de-touwtjes-in-handen
Na drie maanden geen groepswerk meer gedaan te hebben, dus ook geen Familieopstellingen, hebben we afgelopen vrijdag 5 juni weer de eerste avond Familieopstellingen gehad.
De volgende tekst is bedoeld om een bijdrage te leveren, begeleiders van opstellingen behulpzaam te zijn, zodat Familieopstellingen weer mogelijk worden. De reden voor mij is dat met deze methode veel mensen geholpen kunnen worden die met levensvragen zitten en een familieopstelling werkt nu eenmaal het beste als deze in een groep plaatsvindt.
Na een vooraankondiging zo’n 1,5 week eerder, meldden zich voor 5 juni meteen 16 mensen aan, waarvan twee met een vraag; de nood is hoog.
Wij, José en ik, hebben vooraf heel wat van gedachten gewisseld over hoe wij het voor elkaar zouden kunnen krijgen om volgens de regels van het RIVM een Familieopstelling te doen. Deze regels - dat was voor ons duidelijk- dienden het leidinggevend principe te zijn, anders zou het niet doorgaan. Nu achteraf kunnen wij zeggen: het is gelukt.
Hier lees je in het kort onze weg ernaartoe en hoe je zelf als begeleider een Familieopstelling kunt vormgeven met de regels van het RIVM. Vooraf werd de deelnemers duidelijk gemaakt dat de standaardregels van het RIVM, zoals handen wassen, geen handen schudden, geen huidcontact, thuisblijven bij hoesten, niezen en verkoudheidsklachten, 1,5 m afstand enz. strikt zouden worden aangehouden. Hier bovenop lieten we de deelnemers vrij eventueel mondkapjes of handschoenen te gebruiken, iets wat voor onze ruimte (een theaterzaal) niet hoefde. Hier is de hele avond geen gebruik van gemaakt ofwel deze vrij ter beschikking waren.
DE KERN
Onze vraag: ’hoe kun je de kracht van een opstellingsdynamiek behouden met de huidige regelgeving (1,5m afstand) zonder de bewegingsvrijheid van de representanten tijdens de opstelling teveel te belemmeren’. Immers, naar mijn mening zit hier de kracht van een opstelling: dat je als representant je innerlijke waarneming kunt volgen en vrij vorm kunt geven.
DE TOUWTJES IN HANDEN
Wij hebben twee kleuren touw als instrument ingezet om tijdens een opstelling duidelijk te maken waar en met welke intentie de representanten hun plaats innemen. De dunne touwtjes van rode en blauwe kleur waren uiteraard 1,5 m lang. Het rode touw symboliseerde een afstand van O tot 50 cm en het blauwe touw een afstand van 50 cm tot 1,5 m. Was de afstand tussen de representanten onderling groter dan 1,5 m, dan waren de touwtjes niet nodig. Rechtuit gezegd, wij geloofden zelf niet echt dat het zou werken. Voor de zekerheid hebben wij dan ook vooraf met zijn tweeën een aantal testen gedaan en tot onze verbazing werkte dit echt goed. Zelfs nadat wij hadden ontdekt dat het werkte, bleven wij kritisch; misschien waren onze blinde vlekken wel zo groot, omdat wij zo graag wilden dat het werkte.
DE AVOND FAMILIEOPSTELLINGEN
Begeleiders van Familieopstellingen kunnen zich waarschijnlijk voorstellen dat de informatie voor de deelnemers op deze avond anders en uitgebreider diende te zijn. Door de tests hadden wij al ervaren dat het meer tijd in beslag zou nemen dan wij gewend waren. Wij zijn dan ook een uur eerder begonnen dan normaal.
Na duidelijk te hebben gemaakt dat we deze avond geen concessies zouden doen aan de regels van het RIVM, dat de deelnemers hier ook een eigen verantwoordelijkheid in hebben, zijn wij gestart met een voorbeeldoefening en hebben meteen aangekondigd dat hierna, voorafgaand aan de opstellingen, eerst een groepsoefening zou volgen. Ja het was spannend.
Wij hadden voor de oefeningen het onderwerp “tegenstellingen” gekozen wat naar ons gevoel goed bij de tijdsgeest paste.
De start met onze voorbeeldoefening maakte duidelijk waarvoor de gekleurde touwtjes dienden die iedere deelnemer naast zijn stoel had liggen en die ze tot dan toe nog niet mochten aanraken. De reden hiervoor was dat de touwen twee kanten handen. Aan een zijde van de touwen zaten knopen en deze waren voor de “bezitter” van de touwen. Het was de bedoeling dat de touweigenaar de touwen alleen aan deze kant zou aanraken. De andere kant was eventueel voor personen die je in de opstelling tegen kon komen. Na iedere aanraking is het de bedoeling de touwtjes even te ontsmetten, iets dat niet nodig is voor de kant van de knopen, immers, deze worden uitsluitend door de eigenaar van de touwen aangeraakt.
Het bleek dat de voorbeeldoefening van José en mij weer heel makkelijk verliep en deze maakte, juist door het voordoen, duidelijk wat te bedoeling was. Nu kwam de groepsoefening.
Het was de bedoeling dat de groep op voldoende afstand in twee rijen tegenover elkaar ging staan. De ene helft van de groep diende representant te staan voor “HET GELUK VAN NU”, de andere helft voor “HET VERDRIET VAN HET VERLEDEN”. Voor deze oefening hadden wij ervoor gekozen dat slechts één helft van de groep de touwen in handen had, zodat het duidelijk bleef wie voor wat representant stond. Na ca. 3 minuten vormden zich koppels, deze koppels begonnen met een voorzichtige toenadering. Zodra ze de neiging hadden dichter dan 1,5 m naar elkaar toe te gaan, ging eerst het blauwe touw zijn dienst doen. Bij de een sneller dan bij de ander, hoe kan het ook anders. Soms kozen koppels ervoor om toch weer “los te laten” en iemand anders op te zoeken. Op een gegeven moment hadden koppels zich gevonden en werd - na het blauwe touw- nu ook het rode touw in gebruik genomen. Het was echt geweldig om te zien dat het touw wel voor de 1,5 m afstand zorgde maar tegelijkertijd ook de verbinding van de mentale of emotionele afstand aangaf. Op één koppel na had iedereen het rode touw in handen en uitspraken van bijv. “HET GELUK VAN NU” waren: ´mijn geluk wordt niet minder maar meer als ik voor het “HET VERDRIET VAN HET VERLEDEN” mag zorgen of betekenis mag hebben´.
HET WERKTE
Je kunt je voorstellen wat voor een opluchting bij José en mij plaatsvond. De opstellingen waren geen enkel probleem meer. Uiteraard gaat de voorkeur uit naar de manier waarop wij opstellingen kennen; toch was dit een zeer goed alternatief. De twee opstellingen die hierna plaatsvonden werkten goed. Iedereen die de opstelling als representant inging nam zijn twee kleuren touw mee en wij hebben geen moment meer hoeven uitleggen hoe deze gebruikt moesten worden.
Ingesloten zie je met toestemming van de deelnemers wat foto’s. Wat vanzelf tijdens de opstelling ontstond was dat de representanten, als het rode touw (symbool voor 0 tot 50 cm afstand) werd gebruikt, dit vanzelf op spanning zetten als de afstand bijv. in huidcontact over ging. Tijdens de hele avond is de 1,5 m afstand in acht genomen en heeft nauwelijks voor belemmering van de opstellingen gezorgd. Op 19 juni hebben wij de volgende avond Familieopstellingen, hier zijn nog enkele plaatsen vrij voor representanten.
DOE ER JE VOORDEEL MEE.
Zie jij als opsteller iets in bovenstaande manier van begeleiden, maak er gebruik van of deel het als je denkt dat andere begeleiders hier mogelijk iets aan hebben. Zijn wij, ondanks de moeite het zo duidelijk mogelijk te omschrijven, niet duidelijk genoeg, laat het ons weten; wij proberen je graag verder te helpen. Tenslotte, heb je er niets aan: je kent het beroemde knopje “prullenbak”.
Succes ermee!
Hans Strack, eigenaar VormBalans www.vormbalans.nl
José van Elk, Psychodynamisch Therapeute i.o.
